Γιατί έχουμε πάθει εμμονή με την αυτοβελτίωση;

Η αυτοβελτίωση έχει γίνει σχεδόν τρόπος ζωής. Μας υπόσχεται περισσότερη ευτυχία, επιτυχία και νόημα, αλλά πολλές φορές μάς αφήνει εξαντλημένους και με την αίσθηση ότι δεν είμαστε ποτέ «αρκετοί». Είναι πράγματι η εξέλιξη στόχος ή μήπως έχει μετατραπεί σε μια νέα, πιο ύπουλη μορφή πίεσης;

Στην εποχή της υπερπληροφόρησης και της ψηφιακής σύνδεσης, η αυτοβελτίωση έχει αποκτήσει μια ιδιαίτερη θέση στην καθημερινότητά μας.

Βιβλία, σεμινάρια, podcasts και social media κατακλύζουν τον χώρο μας με συμβουλές για το πώς να γίνουμε καλύτεροι, πιο παραγωγικοί, πιο υγιείς και πιο ευτυχισμένοι. Αλλά γιατί έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο; Τι είναι αυτό που κάνει την αυτοβελτίωση να μοιάζει με εμμονή;

Η αναζήτηση νοήματος και ελέγχου

Σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα και συχνά μοιάζει αβέβαιος, η αυτοβελτίωση προσφέρει μια αίσθηση ελέγχου. Μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι, μέσω προσωπικής προσπάθειας και εξέλιξης, μπορούμε να διαχειριστούμε καλύτερα τις προκλήσεις της ζωής. Η επιθυμία να βελτιωθούμε συχνά πηγάζει από την ανάγκη να δώσουμε νόημα στη ζωή μας και να αισθανθούμε ότι προχωράμε μπροστά, ακόμα και όταν ο εξωτερικός κόσμος φαίνεται χαοτικός.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology, οι άνθρωποι που θέτουν ρεαλιστικούς στόχους αυτοβελτίωσης έχουν καλύτερη ψυχική υγεία και αίσθηση ικανοποίησης στη ζωή τους.

Η κοινωνική πίεση και η σύγκριση

Η ψηφιακή εποχή έχει εντείνει την τάση για σύγκριση. Μέσα από τα social media, βλέπουμε συνεχώς εικόνες επιτυχίας, ευτυχίας και τέλειας ζωής — πολλές φορές όμως αυτές οι εικόνες είναι επιμελώς στημένες. Η ανάγκη να ανταγωνιστούμε και να «μοιάσουμε» με τα πρότυπα αυτά οδηγεί πολλούς να επενδύσουν στην αυτοβελτίωση ως μέσο επιβεβαίωσης και αποδοχής.

Η οικονομία της αυτοβελτίωσης

Η αυτοβελτίωση έχει γίνει και μια τεράστια βιομηχανία. Από βιβλία και εφαρμογές μέχρι σεμινάρια και coaching, το «άνοιγμα» της προσωπικής εξέλιξης προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες κέρδους. Αυτό ενισχύει το φαινόμενο και δημιουργεί μια συνεχή ροή νέων «τρόπων» και «μεθόδων» που υπόσχονται καλύτερη ζωή.

Πότε η αυτοβελτίωση γίνεται πρόβλημα

Παρά τα οφέλη της, η εμμονή με την αυτοβελτίωση μπορεί να γίνει πηγή άγχους και απογοήτευσης. Όταν η προσπάθεια για βελτίωση μετατρέπεται σε διαρκή αυτοκριτική και πίεση, χάνεται η ουσία της — που είναι η αποδοχή του εαυτού και η πραγματική ανάπτυξη. Η ψυχολόγος Dr. Kristin Neff αναφέρεται στην έννοια της αυτοσυμπόνιας ως αντίδοτο στην τοξική αυτοβελτίωση.

Συμβουλές για υγιή αυτοβελτίωση

• Θέσε ρεαλιστικούς στόχους που να ταιριάζουν στις δυνατότητες και το χρόνο σου.

• Αποδέξου τα λάθη και τις αποτυχίες ως μέρος της διαδικασίας μάθησης.

• Περιορίστε τον χρόνο στα social media ώστε να μειωθεί η επιρροή από μη ρεαλιστικά πρότυπα.

• Εστίασε στην αυτοσυμπόνια και μη γίνεσαι σκληρός κριτής του εαυτού σου.

• Βρες υποστηρικτικές κοινότητες όπου μπορείς να μοιραστείς την πορεία σου χωρίς κριτική.

Η αυτοβελτίωση μπορεί να είναι μια ισχυρή δύναμη αλλαγής, αρκεί να θυμόμαστε πως το ταξίδι δεν είναι μόνο προς τα έξω αλλά και προς τα μέσα — προς την αποδοχή και την κατανόηση του εαυτού μας.